Önce Kendimiz Güvende Olalım, Sonra Bilgimiz Güvende Olsun!

Küresel bir salgın haline dönüşerek dünyanın birçok ülkesinde ölümlere neden olan Coronavirus, Mart ayı itibarıyla ülkemizde de görüldü. Bulaşıcı bir hastalık, bu nedenle temel hijyen (el yıkama, yaşam alanlarının temizliği…) ve diğer insanlara yayılmasını önleyici temel adımları gerekli kılıyor. Hastalıkla ilgili şüphe varsa karakteristik belirtilerden yola çıkılması; karantina, bakım ve tedavi gibi birbiriyle ilişkili süreçlerin takip edilmesi öneriliyor.

Kendi güvenliğimiz, sağlığımız her şeyden önemli. Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘küresel salgın’ ilan edilen Coronavirus, kolektif bir mücadeleyi zorunlu kılıyor.

Bu kapsamda izlenecek adımlarla beraber yaşamak, birlikte korunmak ve iyileşmek mümkün. Her yaş grubu için yaşamı ciddi ölçüde tehdit eden Coronavirus; çocuklar, gençler, orta yaşlılar, 60 yaş ve 80 yaş üzeri vatandaşlar açısından kendine özgü ‘acil durum’ stratejilerini öne çıkarıyor. Ayrıca tüm stratejiler yaşlı yakınları, ebeveynler, sağlık çalışanları, vb. kapsayacak şekilde ele alınmalı.

Yaşınız 80 üstü ise ve

• KOAH
• Astım
• Hipertansiyon
• Diyabet
• Ciddi kalp ya da böbrek yetmezliğiniz varsa kendinizi karantinaya almalısınız.

60 üstüyse;

• Kalabalık mekanlardan uzak durmalı,
• Zorunlu olmadıkça evinizden dışarı çıkmamalısınız.

Ek olarak;
Düzenli kullandığınız ilaçların en az 1 ay süreyle yeterli olduğundan emin olmalısınız.

Hijyene dikkat

Gençler ve orta yaşlı bireylerin hijyen kurallarına uygun hareket etmesi, bununla bağlantılı olarak da el sıkışmak, sarılmak gibi şekillerde birbirlerine temas etmemesi öneriliyor. Ayrıca diğer kimselerin dokunduğu asansör düğmeleri, kapı kolları gibi yerlere doğrudan temas edilmemesi/edildiyse zaman kaybedilmeden hijyen sağlanması gerek. Hapşırma, öksürme gibi anlarda tek kullanımlık mendil ya da kolunuzu kullanarak ağızızı kapatmanız da son derece önemli.

Çocukların ebeveynlerinin kontrolü altında olması, kalabalık mekanlardan uzak tutulmaları, temel hijyen başta olmak üzere tüm önlemleri ile birlikte salgın hastalık karşısında uygun şekilde bilgilendirilmeleri lazım.

Coronavirus ile ilgili temel belirtiler şöyle sıralanıyor;

• Burun akıntısı
• Boğaz ağrısı
• Öksürük
• Yüksek ateş
• Nefes almada zorluk (ağır vakalarda)

Eğer ateşiniz yüksek, boğaz ağrısı ve öksürüğünüz varsa tıbbi değerlendirme için danışmalısınız. Evde muayene hizmetlerinden yararlanabiliyorsanız bunu değerlendirmeli ve hemen hastaneye gitmemelisiniz. Ancak evinizde yalnız kalmayın, yanınızda birisi mutlaka olsun.

Buraya tıklayarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sunulan evde sağlık hizmetleri hakkında bilgi alabilirsiniz.

Birçok şehirde gerek devlet hastaneleri gerekse yerel yönetimler nezdinde sunulan benzer kamusal hizmetler söz konusu. Ek olarak bazı özel hastanelerin de evde sağlık birimleri mevcut.

Nefes darlığı, yani sesli (hırıltılı), zor ve sık nefes alıp verme sorunu yaşıyorsanız, morarma ve zihin karışıklığı bulguları da varsa vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna -toplu taşıma araçlarını kullanmadan- gidiniz. Randevu sırası söz konusuysa bulaşıcı olabileceğini belirtmeli, dikkatli olmalı ve maske kullanmalısınız.

Diğer önlemler şöyle sıralanabilir;

• Önce kendinizi koruduğunuz için her türlü önlemi aldığınızdan emin olun.
• Alışverişlerinizi, teslimatı evinize yapılacak şekilde internet üzerinden yapın. İleri yaştaysanız, bu konuda komşunuzdan veya aile fertlerinizden yardım alabilirsiniz.
• Marketlerden, mağazalardan alışveriş yapmanız gerekiyorsa nakit para yerine mobil cüzdan veya temassız ödemeyi tercih edin. Sürekli dolaşımda olduğu için hijyen açısından problemli olabilen, dolayısıyla sağlık riskleri taşıyan kâğıt ve madeni paralar yerine teknolojik yöntemlerle ödeme yapmak sağlıklı bir tercih olacaktır.

Temassız ödeme hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.

• Evinizi bolca havalandırın.
• Evin farklı mekanlarında zaman geçirin.
• Bilgilerinizi aile fertleri ve yakınlarınızla paylaşın.
• Hijyen ve diğer önleyici adımlar hakkına bilgilerinizi yakın çevrenizle paylaşın, uyarılarda bulunun.
• Yaşlınıza akıllı telefon gibi teknolojik imkanları nasıl kullanabileceğini anlatın, kontrol edin, sık sık haberleşin.
• Coronavirus ile ilgili en son karar ve gelişmeleri yakından izlemek için Facebook, Instagram ve Twitter’da @saglikbakanligi hesabını takip edebilirsiniz.
• Faydalı videoların bulunduğu Sağlık Bakanlığı YouTube hesabını incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Elimizi nasıl yıkamalıyız?

Coronavirus’ten koruyan 14 kural

Bilgimiz de güvende olsun

Coronavirus, kötü niyetli kimseler tarafından uygulanan yeni tuzakları da gündeme getirdi. Bu kapsamda gündemde öne çıkan tuzaklar şöyle sıralanıyor;

• Coronavirus’le ilgili bilgi sunuyor gibi görünen sahte e-postalar,
• Coronavirus’le ilgili harita gibi verileri, zararlı yazılım yüklenmesine neden olan linkleri tıklatarak gösteren web sayfaları,
• Coronavirus ile ilgili WhatsApp ve sosyal medyada yayılan sahte belgeler…

Tüm tuzakların ortak özelliği güvenli olmayan linklerin tıklanmasını, bilgisayar veya akıllı telefonunuza zararlı yazılım, vb. esaslı PDF doküman ya da yazılım yüklenmesini beraberinde getirmesi.

Öte yandan Coronavirus ile birlikte gündeme gelen uzaktan çalışma, hijyen maddeleri, çalışma saatleri düzenlemesi gibi konuları manipüle ederek vatandaşları mağdur edebilecek tuzaklara karşı da hazırlıklı olunması gerekiyor.

En son gelişmede Sağlık Bakanlığı’ndan gönderilmiş gibi görünen sahte bir belge, sosyal medya ve WhatsApp üzerinden yayılarak çok sayıda kişiye ulaşmış, vatandaşlar TC. Sağlık Bakanlığı’nı telefonla arayarak sahte bilgiyi teyit etmeye çalışmıştı…

Konuyla ilgili olarak Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca tarafından “Sosyal medya ve WhatsApp’tan yayılan ‘gizli’ belge gerçek dışıdır. Panik yaratacağı bilinerek uydurulmuştur. Güven kaybına yol açarak 82 milyonun zaafa düşmesini amaçlayanlar var. Hassasiyetimizle oynayanlar var. Şans tanımayın. Doğru haber resmen yapılan açıklamadır” şeklinde bir açıklama geldi.

Birçok kişiye ulaştığı görülen belgenin zararlı yazılım yüklenmesine olanak sağlayan bağlantı ya da doküman içeren benzer paylaşımlar yapılabilir.

Bu noktada dijital dünyada süreklilik halinde dikkatli olmak, tıklama-indirme gibi konularda acele karar vermemek ve en genel sonuç olarak da bir şeye tıklamadan önce tuzak olabileceğini hesaba katmak gerekiyor.

Dolandırıcıların internetin dışında da çeşitli tuzakları düşünüyor olabileceğini unutmamak önemli. Örneğin salgın ile ilgili bilgi vermek, yardım toplamak gibi nedenlerle kapınıza gelen ya da telefonla ulaşan kimselere karşı tedbirli olunmasında fayda var.
Genel itibarıyla güvenilirliğinden emin olmadığınız kimseyle herhangi bir konuda veri paylaşmamalısınız.

Unutmayın; “önce kendimiz güvende olalım, sonra bilgimiz güvende olsun…”
Sağlıklı günler dileriz.