Daha İyi Bir Dijital Yaşam için İnternetten Güvenli Alışveriş İpuçları

2020 yılı, internet eğilimli alışverişlere yönelik genel yaklaşımı tamamen değiştirdi. Artık bir tercihten çıkıp zaruri durum halini almaya başlayan internetten alışverişler, bu çarpıcı dönüşümü koronavirüs sürecinin karakteristik koşulları ekseninde gerçekleştirdi. Evlerinde daha yoğun şekilde zaman geçiren milyonlarca insan gıda, kişisel hijyen, sağlık, yaşam alanı hijyeni, teknoloji gibi gereksinimlerini yoğun bir şekilde internet üzerinden karşıladı. Mağazalar, AVM’ler kapalı kaldı, izolasyon ve hijyen esaslı sınırlamalar son derece yaygınlaşmıştı. E-ticaret altyapılarına dair temelleri bulunan sayısız firma, bu alanı hızla geliştirerek teşvik etmeye başlayacaktı. Reklam kampanyalarıyla da kitleleri daha önce olmadığı ölçekte teşvik eden internetten alışveriş 2020 yılı ve devamında yaygınlaştı.

TV’den akıllı telefona uzanan geniş kapsamı ile tüketici elektroniği pazarı 2020’de yüzde 31 büyüdü. Mobil cihaz ve bilgisayarlara dair programlara (oyunlar, yazılımlar, uygulamalar, vb.) yönelik harcamalar rekor seviyede arttı. Zoom gerçeğini hızlı bir anekdot olarak hatırlamakta yarar olabilir. 2020 itibarıyla uzaktan eğitim, iş akışları, hatta sosyalleşmeye dair iletişim ihtiyaçları Microsoft Teams, Zoom gibi platformlar üzerinden sağlandı.

Değişen koşullar internetten yapılan alışverişlerin sıklığını ve hacmini katbekat artırırken bilgi güvenliği ile ilgili konular da hiç olmadığı kadar önem kazandı. Şu bir gerçek ki pandeminin beraberinde getirdiği dijitale daha yoğun biçimde entegre olma hali, bu alandaki art niyetli çabaları da tırmandırdı.

İlk başlarda sahte koronavirüs aşısı bilgileri, tedavi haberleri, salgın haritaları ile başlayan oltalama gibi saldırılar; iş hayatından eğitime, sağlık sektöründen sosyal ağlara, neredeyse akla gelebilecek her alana yayıldı. Tuzaklarla dolup taşan internet, daha fazla bilinç ve özveriyi zorunlu kılıyor.

Peki kendi evinde çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak zorunda kalan, güvenli e-ticaretin sunduğu kolaylıkların da etkisiyle iyiden iyiye bu deneyimen hoşlanan kişiler nelere dikkat etmeli? İnternetten güvenli alışveriş için hangi bilgilere ihtiyaçları var? Kolaylıklar uygulanabilir farkındalık noktaları neler?

Aslında yanıtlar sanıldığı kadar karmaşık değil. Hatta çoğu biliniyor, ancak uygulanmıyor…

Bağışlar

Genellikle insan doğası ile ilişkide olan zayıf noktaların güvenli dijital kullanımla ilgili uygulamaların önüne setler çekebildiği görülüyor. Örneğin her yıl Kurban Bayramı’nda mutlaka karşılaşılan ünlü dolandırıcılık faaliyetini ele alalım: Kurban bağışı.

Bu dolandırıcılıkta SMS mesajları, sosyal medya paylaşımları gibi iletişim kanalları üzerinden Kurban Bayramı’nda bağışta bulunmak isteyenler için bir web sitesi linki içeren ‘sahte’ paylaşımlar çıkıyor karşımıza. Burada manevi duyguları, yardımlaşma gibi insani hisleri manipüle eden dolandırıcılar en basit açıklamasıyla bir web sitesi linkinin tıklanmasını sağlayama çalışıyorlar. Amaçları genellikle çeşitli yalanlar öne sürerek web sitesinde bulunan IBAN numaralarına para transferi yapılmasını sağlatmak ya da web sitesinde yer alan formlar aracılığıyla kişisel bilgileri ele geçirmek. Ayrıca mobil cihaz veya bilgisayarlara virüs bulaştırmaya çalışıyorlar. İşte dijital dünyada bu tip kötü niyetli amaçların farkında olarak dingin ve sakin adımların atılması gerekiyor…

Benzer şekilde e-postalarda karşılaşılan sahte web sitesi bağlantılarına karşı da yukarıdaki art niyet odaklarının farkındalığı ile birlikte son derece dikkatli olunması lazım.

E-posta

Eğer e-posta kullanıcısıysanız sahte kargo şirketi, sahte fatura bildirimlerini mutlaka görmüşsünüzdür. Bunlarda genellikle anlatım bozuklukları ve dilbilgisi yanlışları göze çarpar. Öte yandan bazı durumlarda bu tip tuzaklarda manipülasyon o kadar güçlüdür ki dünyanın her yerinde sayısız kez sahte bağlantıları tıklatmayı başarırlar. Bu yaygın tuzaklara karşı gerçekten sağlam bir savunma mekanizması geliştirilmesi gerekir…

Bu savunma mekanizması genel hatlarıyla şu özelliklere sahip olmalı;

Online alışveriş platformunun bilinirliğinden emin olunmalı 

Dikkat edilmesi gereken en temel faktör alışveriş yapılacak sitenin güvenilir olmasıdır. Bilinen, tanınan platformlarda yapılan alışveriş, riski azaltır. Eğer daha önce duymadığınız bir sitede alışveriş yapacaksanız bu kez devreye araştırma ve analiz girmelidir. Platformu bir dedektif gibi incelemelisiniz.

Google gibi arama motorlarında siteyle ilgili aramalar yapın, varsa şikayetleri inceleyin. Sosyal medya ağlarına ve paylaşımlarına gelen yorumlara göz atın. Ek olarak genel itibarıyla tüm e-ticaret sitelerinde bulunması gereken özelliklere sahip olup olmadığını kontrol edin. Bu özellikler;

SSL olarak bilinen güvenlik sertifikasına, açık adres/iletişim bilgilerine ve kullanıcı sözleşmesine sahip olunmasıdır.

İnternetten alışverişlerde 3D Secure özelliği tercih edilmeli

3D Secure, elektronik ticaret işlemlerinin güvenliğinin artırılması amacıyla Visa ve MasterCard tarafından geliştirilmiş bir sistemdir. Alışverişte kredi kartı bilgileri girildikten sonra çıkan 3D Secure ekranı üzerinden ek bir doğrulama gerçekleşir. Bu doğrulama cep telefonuna gelen bir kodun ilgili ekrana girilmesi ile sağlanır.

Verified by Visa ve MasterCard SecureCode logoları bulunan sanal iş yerlerinden yapılan alışverişler Visa ve MasterCard güvencesi altındadır. Bu sayede hem kart sahipleri hem de üye iş yerleri olası sahtekârlıklara karşı güvence altına alınır.

3D Secure Sistemine kayıt olarak, İnternet üzerindeki tüm alışveriş sitelerinde alışveriş yapabilirsiniz.

Alışveriş yapacağınız web sitesi Verified by Visa ve MasterCard SecureCode hizmetlerine dâhil olsun veya olmasın, kart kullanımınız kısıtlanmaz. Bununla birlikte Verified by Visa ve MasterCard SecureCode hizmetlerine dâhil olan web sitelerinden yapacağınız alışverişler ekstra güvenli olur

Bankanız bu hizmetlere dahil ise bankanızın web sitesinden kayıt işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bankanızın web sitesinden bu hizmetlere dahil olup olmadığına dair bilgi alabilirsiniz. Bankanız bu hizmet için kendi markasını da yaratmış olabilir. Bankanızla irtibata geçerek konu ile ilgili bilgi alabilirsiniz.

GO – Güvenli Öde özelliği tercih edilmeli

GO – Güvenli Öde; Troy logolu kartların e-ticaret sitelerinde doğrulama yapılarak işlem gerçekleştirilmesi amacıyla tasarlanmıştır. Kart kullanıcısıysanız; GO – Güvenli Ödeme ile; e-ticaret sitelerinin ödeme sayfasında kart numarasını girerek “satın al” butonuna bastıktan sonra cep telefonuna gelen SMS ile güvenli işlem yapabilirsiniz.

3D Secure ve Go- Güvenli Öde hakkında daha fazla detay için buraya tıklayabilirsiniz.

Sanal kart tercih edilebilir

Mevcut kredi kartları ile işlem yapmak yerine limiti tarafınızca belirlenen bir sanal kart oluşturabilirsiniz. Bu kart için aylık limit belirleyebilir veya kartınıza alışveriş öncesinde alışveriş tutarı kadar miktar yükleyebilirsiniz. Sanal kartınızı çalıştığınız bankadan talep edebilirsiniz.

Garanti belgesi ve faturaya dikkat!

Garanti belgesi ve faturanın satın alınan ürünle birlikte mutlaka verilmesi gerekir. Aksi taktirde arızalı, sorunlu ürünler veya garanti süresi dolmadan yaşanan problemlerde e-ticaret platformundan onarım ya da değişim talebinde bulunulamaz. Fatura kimi ürünlerde garanti belgesi yerine geçebilir, bu nedenle satın alım sonrası fiziksel ya da dijital ortamda saklanması önerilir.

İnternet alışverişlerinizdeki tüketici haklarına buradan ulaşabilirsiniz.