Güvenlik Önerileri
Çocuğunuz için YouTube’u zararlı içerikten arındırın
YouTube çocuklar için uzun vakitler geçirebilecekleri eğlenceli bir ortam olabilir ama bu, çocuklarınızı YouTube’la başbaşa bırakıp rahatça başka şeylere dalabileceğiniz anlamına gelmiyor.
YouTube’da çocuklar için zararlı içerikleri, devasa sayıda katkı yapan kullanıcılar göz önüne alındığında, tamamen engellemek zor olabilir. Yine de güvenliği içeriği artırmak mümkün.
Kısıtlı içeriği etkinleştirin
YouTube’da zararlı içerik engellemenin en kolay yolu “Kısıtlı Mod”u açmak. Ana sayfanın en altından açılıp kapatılabilen Kısıtlı Mod’un (YouTube’un ayrıntılı yardım sayfası) nerede işe yarayıp nerede işe yaramadığına değinelim.
Kullanıcı bildirimleri etkili
YouTube’a göre Kısıtlı Mod, diğer kullanıcıların bildirimlerine göre oluşuyor ve yaş kısıtlaması ya da uygun olmayan içerik bu bildirimlere göre belirleniyor. Diğer bir deyişle, videoların çocuğunuza uygunluğu sadece sade vatandaşın uygun görüp görmemesine ve Google’ın algoritmalarının insafına bırakılıyor. YouTube bu yöntemin %100 güvenilir olmadığını en baştan söylüyor.
Bu kısıtlamaları atlatmak da basit. Ana sayfanızda çocuk videolarının yanında uygunsuz videolar belirmiyor olabilir ama Kısıtlı Mod, arama işlevini tamamen ortadan kaldırmıyor ve içeriğinde müstehcen konuşmaların veya uygunsuz şakaların yer aldığı arama sonuçları göstermeye devam ediyor. Fakat örneğin Call of Duty araması yapıldığında, bu oyun 18 yaşından büyükler için sınıflandırıldığı için birçok sonuca ulaşılamıyor.
Kısıtlı mod filtresi her yerde çalışmıyor
Kısıtlı Mod’un işe yaradığı videolar arasında çocuklarca oldukça popüler olan Minecraft videoları var. Çocuklara özel Minecraft kanalları arasında en popüler olanlarından Stampy’de küfürden özellikle kaçınıldığını görebiliyoruz. Buna karşın Yogscast adlı ağırlıklı olan Minecraft üzerine olan diğer bir YouTube kanalında ise küfür ve erişkin içerik engellenmezken, Kısıtlı Mod etkinleştirildiğinde bu kanalın hâlâ erişilebilir olduğunu görüyoruz. Kısıtlı Mod’un bir diğer açığı da ülkemizde olmasa bile yurtdışındayken alkol reklamlarını göstermeye devam etmesi.
Tarayıcıda özelliği kilitleyin
Kısıtlı Mod’u web tarayıcınızda etkinleştirir etkinleştirmez YouTube size mevcut tarayıcınızda bu özelliği kilitlemenizi de öneriyor ki bizim de tavsiyemiz bu yönde. Bu sayede siz kendi hesabınızdan çıkış yapsanız bile aynı tarayıcıdan YouTube’a başka bir hesapla girildiğinde Kısıtlı Mod etkin kalıyor. Tabii çocuğunuz yeterince kurnazsa tarayıcının gizli gezinti moduna geçerek veya farklı bir tarayıcı kullanarak bu engeli aşabilir. Kısacası hiçbir önlem çocuğunuza bizzat nezaret etmenizden daha etkili değil.
“Kanallara göz at” sayfasında “çocuk” araması yapınca çocuklara yönelik birçok kanal çıkıyor.
Nereden başlamak gerekiyor?
Ülkemizde YouTube kanallarına gösterilen ilgi ABD’deki eşdeğerlerine göre biraz kısıtlı. Türkçe içerikli kanal bolluğu azımsanmayacak ölçüde olsa en fazla abonesi olan TRT Çocuk’un üye sayısı 71 binlerde, fakat kanala video yüklenme sıklığı çok iç açıcı değil. “Kanallara göz at” düğmesinden “çocuk” yazarak ulaştığımız kanallar arasında eğitici olanları da bulunuyor. Ayrıca bolca oyuncak tanıtımına rastladık.
Eğer çocuğunuza İngilizce içerik izletmek istiyorsanız yaş gruplarına göre YouTube kanalları öneren Common Sense Media’nın sitesine (bitly.com/cocuk221) göz atabilirsiniz.
YouTube büyük bir pazar
YouTube için çocuklara yönelik içerik pazarı tahmin edebileceğimizden çok daha büyük. Sadece geçen yılın eylül ayında YouTube’daki en popüler 10 kanaldan 5’ini çocuklara yönelik kanallar oluşturuyordu ki bunlar arasında oyuncak testleri, çizgi filmler, şarkılar ve video blogları (Dünyanın En Çok Görüntülenilen 50 YouTube Kanalı ) geliyor. Çocuk içeriği olmayan geriye kalan 5 kanaldan 3’ü müzik, (biri Türkçe netd), biri Amerikan güreşi ve sonuncusu da Amerikan internet medya devi Buzzfeed’in kanalları.
YouTube bu verileri göz ardı etmemiş olacak ki 2015’in Şubat ayında Android ve iOS cihazlara yönelik YouTube Kids adlı bir uygulama çıkardı. Çocuklara yönelik her şeyin güvenle aranıp bulunabildiği bu uygulama sadece Amerikan App Store’dan indirilebiliyor fakat uygulamanın masum olmadığını düşünenler de var. Daha ilk aylarında ABD Federal Ticaret Komisyonu tarafından gözlem altına alınan uygulama; McDonald’s ve Lego gibi firmaların kanallarının öne çıkarılması, diğer birçok firmanın da oyuncak testleri videolarında ürün yerleştirme yapmasını sorguluyor.
Aslında bu yeni bir şey değil. ABD’de çizgi filmlerin içine gizlenmiş marka reklamları on yıllardır süregeliyor, fakat artık çok daha bilgili ve birçok konuya şüpheci yaklaşan ebeveynler sayesinde YouTube daha dikkatli olmak zorunda. Uygulama bir gün Türkiye App Store’una gelirse süre limiti, ses düzeyi sınırlayıcı, arama fonksiyonunu kapama ve sadece uygulama tarafından önerilen videoları seyredebilme özellikleriyle çocuklarımızı baş başa bırakma lüksüne sahip olacağız.
